İlk defa 1992 senesinde Snow Crash romanı ile tanıdık Metaverse kavramını. Snow Crash bir sci-fi romanı. Bir bilgisayar dahisi olan ana karakter Hiro'nun kendi "gerçek"hayatından "sanal" Metaverse evrenine kaçarak bir konteynırda hükümetlerin yerini yozlaşmış teknoloji şirketlerinin aldığı kasvetli bir dünyada yaşamını anlatan bir roman.
Aynı şekilde “Ready Player One” filminde de, Oasis adı verilen merkezi bir metaverse dünyası, oyuncuların avatarlarını barındırıyordu. Oyuncular oyun içinde kullanmak için eşyalar ve kıyafetler satın alabiliyorlar ve gerçek değeri olan bu eşyaları korumak ve kaybetmemek çok büyük önem taşıyordu.
Facebook'un kurucusu Mark Zuckerberg çok tartışma yaratan bir açıklama yaparak şirketin ismini 'META' olarak değiştirdiğini ve şirketin bütün kaynaklarını METAVERSE platformu için kullanacaklarını, insanlık için bir sanal evren yaratacaklarını açıkladı.
Peki nedir bu Metaverse?
Hayatımıza ne zaman ve ne şekilde girecek?
Metaverse, sanal ortamda tüm duyularımızla, gözlük, sensörler gibi çeşitli bağlantı aletleri ile, bazen tamamen sanal hayatın içindeki ögeleri fiziksel dünya ile harmanlayarak, dijital ve gerçek hayatın birbirinden ayrılamaz biçimde 2 boyutlu iletişimden 3 boyutlu hale geçmesidir.
Teknolojinin eksponansiyel gelişimi artık öyle önlenemez bir hıza ulaştı ki, biz istesek de istemesek de açıklanan yenilikler çok kısa bir zaman içinde hayatlarımızın bir parçası oluveriyor.
O zaman bu denli hayatımıza dokunacağını öngördüğümüz Metaverse dünyasını iyi anlamalı ve bu sanal hayatın neresinde olmamız gerektiğine karar vermeliyiz.
Bir zamanlar, internet yani Web 1.0 ile dünya bilgileri dünya insanlarına ulaştı. Çok kısa bir zaman sonra Web 2.0 ile sosyal medya doğdu ve tüm ilişki dengelerimiz yeniden şekillendi. Ve şimdi de Web 3.0 zamanı. İnsanın sanal ikizinin yani Avatar'ının yaşadığı, sosyalleştiği, çalıştığı, sanal para ile harcama yaptığı, sanal alışveriş yaptığı Metaverse evreni.
Metaverse terimi her ne kadar romanlarda ve filmlerde daha önceden hayal edilmişse de, oyun endüstrisi bu sanal evreni gençlerden başlayarak hayatımıza sokmayı başardı. Epic' Games'in Fortnite ve Roblox gibi oyunlarında, oyuncular kendi sanal ekonomilerini yaratarak oyuna dahil olurken ve anne babalar çocukları bu bilmedikleri dünyadan uzak tutmaya çalışırken, Fortnite evreninde Ariana Grande isimli şarkıcı ilk sanal konserini çoktan verdi bile.
İdeal Metaverse dünyası yatırımcı nın da tanımladığı gibi:
1-Kalıcı
Metaverse dünyasında yaşam asla “sıfırlanmaz”, “duraklamaz” veya “bitmez” ve süresiz olarak devam eder. Tıpkı gerçek hayattaki gibi.
2- Senkronize ve Canlı
Önceden planlanmış veya kendiliğinden oluşan bağımsız olaylar gerçekleşse bile, tıpkı “gerçek hayatta” olduğu gibi, Metaverse dünyası tutarlı bir şekilde ve gerçek zamanlı olarak var olan canlı bir deneyim.
3- Eşzamanlı kullanıcılar için herhangi bir sınır olmazken aynı zamanda her kullanıcıya bireysel bir "varlık" duygusu sağlar.
Herkes Metaverse'in bir parçası olabilir ve aynı anda belirli bir etkinliğe katılıp bir aktivite yapabilir.
4-Gerçek anlamda işleyen bir ekonomi
Bireyler ve işletmeler, inanılmaz derecede geniş bir "iş" yelpazesi yaratabilecek, iş sahibi olabilecek, yatırım yapabilecek, alıp satabilecek ve üretilen iş hacmi Metaverse ekonomisinde "değer" yaratabilecek.
5- İnsanoğlunun hiç tatmadığı bir deneyim
Hem dijital hem de fiziksel dünyaları bir araya getiren, bireysel ve genel platformların bir araya geldiği, hem sanal hem gerçek dünyada insanın varlığını eş zamanlı gerçekleştirebildiği eşsiz bir deneyim.
6- Eşi benzeri görülmemiş bir bağlantı ağı
Verilerin, dijital öğelerin, gerçek hayat ile ilgili duyuların, deneyimlerin mükemmel senkronize olarak birbiri ile iletişimi ve bağlantısı olan bir yeni yaşam platformu.
7- Bireylerin, şirketlerin, toplulukların kısaca herkesin "içerik" üretip, yeni deneyimler yaratarak katkıda bulunacağı, zenginleştirilmiş bir yaşam biçimi.
Metaverse'in çalışması için sayısız yeni teknoloji, protokol, şirket, yenilik ve keşif gerekecek. Ve hayatımızda “Metaverse Öncesi” ve “Metaverse Sonrası” gibi keskin bir hat asla olmayacak. Bunun yerine, ilk önce teknik altyapısının hazırlanıp, içine deneyimler ve içeriklerin eklenmesi ile birlikte standard protokollerin ve regulasyonların konulması ve daha sonra ise içine insan faktörünün eklenmesi ile gerçekleşecek olan bu sanal hayat; farklı ürünler, hizmetler ve deneyimler ile bütünleşip kaynaştıkça zaman içinde ve yavaş yavaş ortaya çıkacaktır.
Bir sonraki yazımda neden Metaverse dünyasını yakından takip etmemiz gerektiğini ve insanlık için neden hem şimdiye kadar görülmemiş bir deneyim ve aynı zamanda nasıl bir dijital ve yaşamsal köleliğin başlangıcı olabileceğini anlatacağım.
